thuèc lý khÝ

 

Thêi gian: 2 tiÕt

Môc tiªu:

Tr×nh bµy bé phËn dïng, c«ng dông, c¸ch dïng c¸c vÞ thuèc ®· häc

Néi dung:

 

Thuèc lý khÝ lµ thuèc ®iÒu hoµ phÇn khÝ cña c¬ thÓ. Ch÷a c¸c chøng ®Çy bông, chư­íng h¬i, ¨n kÐm tiªu, n«n möa, c¾t c¬n ®au do co th¾t ®ư­êng tiªu ho¸.

          ë phÕ: ch÷a khã thë, tøc ngùc, ®au thÇn kinh liªn s­ưên, ho hen.

          ë can: m¹ng sư­ên ®au tøc, hay c¾u g¾t, thë dµi, rèi lo¹n tiªu ho¸, suy như­îc thÇn kinh, rèi lo¹n kinh nguyÖt.

1. Hư¬ng phô (cá gÊu, cñ gÊu):

BPD: th©n rÔ ph¬i hay sÊy kh« cña c©y hư­¬ng phô.

TVQK: cay, h¬i ®¾ng ngät mïi th¬m, tÝnh b×nh vµo can, tam tiªu.

CD: kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, viªm tö cung m¹n, c¸c bÖnh phô khoa tưr­íc vµ sau khi ®Î.

C¾t c¬n ®au d¹ dµy, kÝch thÝch tiªu ho¸, î h¬i, Øa ch¶y do ngé ®éc thøc ¨n.

LD: 6-12g

Kþ ngư­êi ©m hư­, huyÕt nhiÖt.

2. TrÇn b×

BPD: vá quýt giµ chÝn ph¬i kh«.

TVQK: cay ®¾ng, tÝnh Êm vµo kinh tú, phÕ.

CD: ch÷a ®µy bông ch­ưíng h¬i, ®au bông, ¨n chËm tiªu, n«n möa, Øa ch¶y do l¹nh.

Ho nhiÒu ®êm

LD: 4-16g d¹ng s¾c.

3. ChØ thùc, chØ x¸c

ChØ thùc lµ qu¶ non tù rông cña c©y hä cam.

ChØ x¸c: qu¶ chÝn tù h¸i cña c¸c c©y cam quýt.

TVQK: vÞ ®¾ng, chua, tÝnh h¬i hµn vµo kinh tú, vÞ.

CD: ch÷a ¨n kh«ng tiªu, bông ®Çy ch­ưíng, Øa láng.

Ch÷a ho cã nhiÒu ®êm, tøc ngùc, hen khã thë.

 Ch÷a c¬n ®au do co th¾t ®¹i trµng, ®au ngùc.

LD: 6-12g

Kþ: tú vÞ h­ nh­îc kh«ng cã thÊp nhiÖt tÝch trÖ kh«ng nªn dïng.

4. HËu ph¸c

BPD: vá th©n hay vá rÔ ph¬i kh« cña c©y hËu ph¸c.

Ta cã thÓ dïng vá c©y vèi rõng hay c©y b¸ch bÖnh thay.

TVQK: vÞ cay, ®¾ng, tÝnh Êm vµo kinh tú, vÞ, ®¹i trư­êng.

CD: ch÷a bông ®Çy ch­íng, ®au.

Êm trung tiªu, n«n möa , t¸o bãn.

§au d¹ dµy do tú vÞ h­ hµn.

Trõ ®êm gi¶m ho.

LD: 4-20g. S¾c.

Kþ: tú vÞ qu¸ h­, nguyªn khÝ kÐm, phô n÷ cã thai kh«ng nªn dïng.

5. Sa nh©n:

BPD: qu¶ gÇn chÝn ®· bãc vá vµ ph¬i kh« cña c©y sa nh©n.

TVQK: vÞ cay, mïi th¬m tÝnh Êm vµo kinh tú vÞ.

CD: «n trung hµnh khÝ, gi¶m ®aun an thai.

LD: 6-8g d¹ng s¾c hay hoµn t¸n.

Kþ: ©m h­ néi nhiÖt kh«ng nªn dïng.

6. Méc h­¬ng:

BPD: rÔ ®· ph¬i hay sÊy kh« cña c©y méc h­ư¬ng.

TVQK: vÞ ®¾ng cay, tÝnh Êm vµo kinh phÕ, can, tú.

CD: ch÷a ®au bông, ®au d¹ dµy, ®au vïng h¹ sư­ên, co th¾t ®¹i trµng.

Ch÷a lþ, Øa ch¶y, n«n möa, kÝch thÝch tiªu ho¸.

An thai, trõ ®êm.

LD: 3-6g/ ngµy (mµi víi nư­íc s¾c cña thuèc thang hay t¸n bét cho vµo nư­íc s¾c ®Ó uèng).

Kþ: huyÕt hư­, khÝ yÕu kh«ng nªn dïng. kþ nãng löa.

7. ThÞ ®Õ:

BPD: tai qu¶ hång cña c©y hång.

TVQK: tÝnh l¹nh vµo tú vÞ

CD: ch÷a n«n nÊc

LD: 6-12g. NÕu trÎ em míi sinh mµ nÊc lîm n«n th× mµi tai qu¶ hång víi s÷a cho uèng.