Thuốc cố sáp
Thuèc cè s¸p
Thêi gian: 2 tiÕt
Môc tiªu:
Tr×nh bµy ®ưîc bé phËn dïng, c«ng dông, liÒu dïng c¸c vÞ thuèc ®· häc.
Néi dung:
Thuèc cè s¸p lµ c¸c vÞ thuèc cã t¸c dông thu liÔm, cè s¸p trong ngưêi: cÇm ra må h«i, mÊt m¸u, t©n dÞch, ph©n vµ nưíc tiÓu. V× khÝ hư mµ kh«ng gi÷ ®ưîc bµi tiÕt qu¸ nhiÒu hoÆc do bÖnh lý l©u ngµy ë hËu m«n gi·n ra mµ g©y sa trùc trµng, sa d¹ con, c¸c vÕt loÐt l©u ngµy kh«ng lµnh.
I - Thuèc cÇm må h«i (thuèc chØ h·n):
NÕu dư¬ng khÝ hư kh«ng b¶o vÖ ®îc bªn ngoµi vµ ©m hư kh«ng ®Þnh ®ưîc bªn trong må h«i ra nhiÒu g©y vưong dư¬ng, hư tho¸t ph¶i dïng thuèc cÇm må h«i.
1. TiÓu m¹ch
BPD: h¹t cña c©y lóa tiÓu m¹ch.
TVQK: vÞ ngät mÆn vµo kinh t©m.
CD: mÊt ng ra nhiÒu må h«i, sèt kÐo dµi, lîi niÖu.
LD: 12-16g s¾c.
Kþ: chøng hµn thÊp kh«ng dïng.
2. Ngò vÞ tö
BPD: qu¶ c©y ngò vÞ tö.
TVQK: mÆn chua «n vµo kinh phÕ thËn.
CD: ch÷a ra nhiÒu må h«i, di tinh
Viªm phÕ qu¶n, hen xuyÔn
Suy nhưîc c¬ thÓ
Øa ch¶y kÐo dµi, X¬ gan.
LD: 2-4g
Kþ: biÓu tµ cã thùc nhiÖt (sèt cao).
II - Thuèc cè tinh s¸p niÖu:
Do thËn hư g©y di tinh, ngưêi giµ thËn hư vµ bµng quang kh«ng tù kiÒm chÕ hay buån ®i tiÓu vµ trÎ em n»m mª hay di niÖu.
1. Kim anh tö:
BPD: qu¶ cña c©y kim anh
TVQK: vÞ chua, b×nh vµo kinh tú, phÕ thËn.
CD: trÞ di tinh, Øa ch¶y nhiÒu lÇn do thËn hư.
LD: 6-12g Kþ: ®¹i tiªn t¸o.
2. Tang phiªu tiªu:
BPD: tæ trøng con bä ngùa ë c©y d©u khi trøng cha në.
TVQK: mÆn, b×nh vµo can thËn.
CD: di tinh, ®i tiÓu nhiÒu lÇn lµm cho thËn hư, phô n÷ ra khÝ hư nhiÒu.
LD: 6-12g sao vµng s¾c.
Kþ: ©m hư ho¶ vưîng, bµng quang cã nhiÖt.
3. Liªn nhôc:
BPD: h¹t c©y ssen.
TVQK: ngät s¸p, tÝnh b×nh vµo kinh t©m, tú thËn.
CD: båi dưìng c¬ thÓ, di tinh, Øa ch¶y m·n.
Suy nhưîc thÇn kinh.
LD: 6-12g/ ngµy.
Kþ: ®¹i tiÖn t¸o do thùc nhiÖt.
4. KhiÕm thùc:
BPD: dïng cñ c©y sóng, cñ sóng.
TVQK: nät s¸p, tÝnh b×nh vµo tú, thËn.
CD: ch÷a di tinh,
thËn hư ®i ®¸i nhiÒu
Øa ch¶y m·n, b¹ch ®íi.
LD: 4-8g
Kþ: ®ai tiÓu tiÖn kh«ng lîi cÊm dïng.
5. S¬n thï du:
BPD: dïng thÞt qu¶ c©y s¬n thï.
TVQK: vÞ chua ch¸t, Êm vµo kinh can thËn.
CD: ch÷a suy nhưîc thÇn kinh thÓ thËn hư
Ch÷ tiÓu tiÖn nhiÒu lÇn.
CÇm må h«i
Kþ: mÖnh m«n ho¶ vưîng, cưêng dư¬ng, ®¸i m¸u, ®¹i tiÖn t¸o kh«ng dïng.
III.Thuèc cÇm Øa ch¶y:
Do tú vÞ h, vËn ho¸ thuû cèc thÊt thưêng ®×nh l¹i thµnh thÊp xuèng ®¹i trưêng g©y Øa ch¶y m·n tÝnh.
1. Bóp æi (phan thach lùu)
BPD: l¸ non bóp æi
TVQK: vÞ ch¸t h¬i chua, tÝnh m¸t.
CD: s¸p trêng, chØ t¶.
LD: 18-20g s¾c
Kþ Ngưêi t¸o bãn kh«ng nªn dïng.
BPD: bóp, l¸ non nô sim.
2. Sim (d¬ng lª, s¬n nhËm, ®µo c« n¬ng):
TV: vÞ ch¸t h¬i ®¾ng, tÝnh m¸t.
CD: cÇm Øa ch¶y
NÊu cao láng ch÷a röa vÕt thư¬ng, vÕt loÐt vµ báng.
LD: 20-30g s¾c. Dïng ngoµi kh«ng kÓ liÒu lưîng.
Kþ: ngưêi cã chøng t¸o bãn kh«ng dïng.
3. Chiªu liªu (kha tö):
BPD: qu¶ chÝn ph¬i kh«.
TVQK: ch¸t h¬i chua, tÝnh «n vµo kinh phÕ, ®¹i trưêng.
CD: ch÷a Øa ch¶y
Viªm häng, ho kÐo dµi, mÊt tiÕng.
LD: 4-12g / ngµy s¾c.
Kþ: bÞ ho hay bÞ lþ ë giai ®o¹n ®Çu.
4. Møc hoa tr¾ng (thõng mùc l¸ to)
BPD: vá c©y, qu¶ ph¬i hay sÊy kh«.
TVQK: ®¾ng, tÝnh b×nh, h¬i cã ®éc.
CD: ch÷a lþ amip, cÇm Øa ch¶y.
LD: 6-10g vá hay 3-6g h¹t/ ngµy d¹ng s¾c, bét.